جداسازی و شناسایی آمیب‌های آزادزی (نگلریا و آکانتامبا) در منابع آب شیراز بر اساس ویژگی‌های مورفولوژی

مقدمه: آمیب‌های آزادزی، آمیب‌های فرصت طلبی هستند که معمولاً به صورت آزاد در ﺷﺮاﻳﻂ محیطی مختلف از جمله آب‌های ﮔﺮم زﻣﻴﻦ و آب‌های ﮔﺮم آلوده و حتی در ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی ﺷﺒﻜﻪ آب‌رﺳﺎنی زندگی می‌کنند. این آمیب‌ها هنگامی که به طور اتفاقی وارد بدن انسان یا حیوان می‌شوند، می‌توانند بیماری‌های خطرناکی ایجاد کنند. بنابراین شناسایی و تشخیص وجود آن‌ها در منابع آب با توجه به خطری که برای سلامتی انسان دارند ضروری به نظر می‌رسد. روش کار: در این مطالعه، پس از نمونه برداری از 70 حلقه چاه، 30 مخزن و 20 شبکه توزیع آب در شش ماه اول 1389، پارامترهای فیزیکی، شیمیایی و میکروبی آن‌ها اندازه‌گیری شد. سپس نمونه‌ها روی محیط آگار غیرمغذی کشت داده شدند و پس از رنگ‌آمیزی با گیمسا و استفاده از ویژگی‌های مورفولوژی، آمیب‌های رشدیافته شناسایی شدند. یافته‌ها: از 120 نمونه آب بررسی‌شده، نتیجه آزمایش42 نمونه (35 درصد) از نظر وجود آمیب‌های آزادزی مثبت بود. از 42 نمونه آلوده به آمیب،31 نمونه (81/73 درصد) به یک نوع آمیب و 11 نمونه (19/26 درصد) به دو نوع آمیب آلودگی داشتند و فراوانی گونه‌های آکانتامبا (39 مورد) نسبت به نگلریا (14 مورد) بیش‌تر بود. همچنین چاه‌ها از سایر منابع آلوده تر بودند (4/44 درصد). به علاوه با بررسی میکروسکوپی، چهار نوع آمیب پاتوژن (Naegleria fowleri، Acanthamoeba polyphaga، A.castellani وA.astronyxis ) شناسایی شدند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که منابع آب شیراز حاوی آمیب‌های آزادزی بیماری زا می‌باشند. بنابراین ضروری است با به‌کارگیری روش‌های جدید ضدعفونی و تصفیه منابع آب، از آلودگی احتمالی آن‌ها با این آمیب‌ها و عوامل عفونت‌زا جلوگیری نمود.